Kyrie groeide op in een blijf-van-mijn-lijfhuis: 'Ik herinner me de filmavonden nog'

Jaarlijks vinden tienduizenden vrouwen met hun kinderen onderdak in een blijf-van-mijn-lijfhuis, vaak omdat ze bedreigd worden door hun (ex-)partner. Hoe is het om daar op te groeien? 'Ik herinner me geen papa en mama. Ik herinner me alleen maar moeders.'

Kyrie is vier jaar oud als zij samen met haar moeder in een blijf-van-mijn-lijfhuis terechtkomt. 'Dat was natuurlijk niet voor niets', vertelt ze in De Nieuws BV. 'Mijn biologische vader was gewelddadig en stalkte ons. Op advies van de politie is mijn moeder met mij en mijn broertje naar een blijf-van-mijn-lijfhuis gegaan.'

Kyrie, haar moeder en haar broertje verblijven twee weken in Amsterdam en verhuizen daarna naar een huis in Hengelo. 'In mijn tijd was de locatie strikt geheim', weet Kyrie. Om toegang te krijgen tot het huis, is er tijdens hun verblijf in de jaren negentig zelfs een specifieke (aan)belcode: 'Twee keer kort en twee keer lang.'

'Ik ben opgegroeid in een vrij onveilige jeugd, maar mijn herinneringen daarvandaan zijn wel heel warm', vertelt Kyrie. 'De meeste mensen hun eerste herinneringen zijn van een vader of moeder. Een traditioneel gezin misschien. Maar mijn eerste herinneringen gaan over mijn moeder en andere moeders.'

In totaal woont ze een half jaar in het huis in Hengelo, dat er volgens haar 'prachtig' uitzag. 'En daar woonde ik dan in een vrij multiculturele gemeenschap van acht moeders en hun kinderen. Er werd heel veel gekookt en gebakken. Ik herinner me de filmavonden nog; dat we De Leeuwenkoning aan het kijken waren in onze woonkamer (...) maar ook hadden we uitjes. We zijn naar het museum geweest in Enschede en naar Ponypark Slagharen, zingend in de bus.'

Of Kyrie dan ook echt al die tijd onbezorgd kind kan zijn? 'Ja, grotendeels wel', beaamt ze. 'Ik was natuurlijk vier jaar, dus ik keek vanuit een onbevangen blik. Maar je voelt als kind wel dat er iets niet helemaal klopt.' Zo mag Kyrie niet tegen andere kinderen op school zeggen waar ze woont. 'En als we naar het huis liepen van het boodschappen doen, dan zag ik ook wel dat mijn moeder vaak achterom keek. Dus je voelt wel dat er iets niet klopt. Maar als kind heb je natuurlijk niet de volledige context om dat allemaal te begrijpen.'

Ruim vijftig jaar geleden worden de eerste blijf-van-mijn-lijfhuizen in het leven geroepen. Dit zijn opvanghuizen voor (meestal vrouwelijke) slachtoffers en hun kinderen, die te maken krijgen met huiselijk geweld. Oorspronkelijk bevinden deze huizen zich op strikt geheim gehouden locaties.

Het oorspronkelijke idee van het blijf-van-mijn-lijfhuis, met een strikt geheime locatie, is sinds de jaren 2010 langzaamaan vervangen door Oranje Huizen. Deze huizen staan op bekende locaties en bieden vrouwen niet alleen veiligheid en bescherming, maar ook de mogelijkheid tot gecontroleerd contact met hun (ex-)partner als dat gewenst is. Toch worden deze opvanghuizen vaak nog steeds 'blijf-van-mijn-lijfhuizen' genoemd.

Inmiddels zijn er zowel anonieme huizen als blijfhuizen waar de plek juist wel van bekend is. Een bekende locatie helpt slachtoffers in nood om gemakkelijker aanspraak te kunnen maken op een plek. Helaas is er al langere tijd een structureel tekort aan plekken in blijf-van-mijn-lijfhuizen. Daardoor moeten vrouwen in sommige gevallen noodgedwongen naar een hotel.