Links moet het rookgordijn van Yesilgöz wegblazen met radicale herverdeling

Links Nederland heeft een probleem. Het opereert nog immer verdeeld. Een deel is bezig aan een achterhoedegevecht over de fusie tussen GL en PvdA en het geheel biedt het kabinet geen tegenspel op basis van een systematisch uitgewerkt programma (dat ook mooi van pas kan komen bij een verkiezingscampagne). De sympathisanten in de media doen mee aan het gevecht of gooien vanaf de zijlijn balletjes op, zoals een ‘schaduwkabinet’, waarbij ze zelfs alvast een lijstje potentiële kandidaten leveren.

Allemaal verspilling van kostbare tijd en bovendien is de discussie over met name de poppetjes ook een typische bestuurdersfout. Zo heeft Frans Timmermans zich al gebombardeerd tot de leider van een nieuwe linkse partij waarvan de politieke contouren nog vager zijn dan vaag. Want alles begint met een programma. GL-PvdA zou het initiatief kunnen nemen om op gelijkwaardige voet besprekingen aan te gaan met D66, SP, PvdD, DENK en Volt. Maar ook met de linkse clubs die de laatste jaren een schat aan ideeën hebben aangedragen, StukRoodVlees, Jacobin, Vrij Links. Plus de serieuze actiegroepen voor klimaat, milieu, achterstelling en discriminatie. Media als De Groene, VN en Joop.

Mensen jong van hart, uit de veelvormige linkse wereld, die met elkaar werken aan het formuleren van harde en duidelijke politieke voorstellen. Anders dan de VVD, die onlangs een rookgordijn opwierp: ‘Onze middenklasse. Werkend Nederland. Zij verdienen ruimte in hun portemonnee, in hun ondernemerschap, om hun leven te leiden.’ Men verweet Yesilgöz dat ze niet definieerde wat ze precies bedoelde met ‘werkend Nederland’ en de ‘middenklasse’. Dat doet ze impliciet wel degelijk, met een liberaal hondenfluitje: ‘ondernemerschap’. Ik vrees dat ze doelt op mensen als Ronald Plasterk, Peter Gillis en Sywert van Lienden.

Daarom levert de VVD zo graag de minister van Financiën. Die kan er immers voor zorgen dat bedrijven en vermogende individuen zo weinig mogelijk belasting betalen. De daardoor gederfde miljarden plegen traditioneel via bezuinigingen uit de cultuur, de zorg, het onderwijs, de ontwikkelingshulp en de uitkeringen te worden gehaald. Want welke partij werd bij de laatste Kamerverkiezingen in de villadorpen en de stedelijke goudkusten de grootste? Niet de PVV, maar de VVD. Want daar weten ze waar hun geld veilig is.

Die ‘hardwerkende Nederlander’ is dus een rookgordijn. Want het gaat uiteraard niet om de uitgebuite arbeidsmigranten. Evenmin om hoogopgeleide leraren, academici, sociaal werkers en ambtenaren. Die behoren gezien hun inkomen en vermogen steeds  minder tot de middenklasse, hoewel desondanks de mythologen van de meritocratie blijven volhouden dat ze wapperend met hun diploma’s de ‘praktisch geschoolden’ onderdrukken. 

Juist het economisch beleid dat de VVD bij uitstek de afgelopen decennia heeft bepaald, zorgde voor de inkrimping van de middenklasse. Een ontwikkeling die in Engeland al eerder intrad. Gestaag groeiende verschillen in inkomen en vermogen, gestimuleerd door de overheid, stootten die leraren etc uit de middenklasse als een koekoeksjong de arme graspiepertjes. Wanneer hun kinderen eveneens hoger onderwijs genieten, geen dik betaalde bullshit jobs ambiëren, maar een beroep kiezen als dat van hun ouders, is de middenklasse voor hen zelfs volkomen ontoegankelijk. En met het ontbreken van een substantiële middenklasse wordt ook een natuurlijk proces als sociale stijging steeds moeilijker. De ‘nieuwe’ politiek van Yesilgöz verkleint juist stelselmatig haar middenklasse door het vergroten van de verschillen in inkomen en vermogen.

Yesilgöz al bediend in regeerprogramma
Het rookgordijn van Yesilgöz is mede bedoeld om het door haar zelf ondertekende regeerprogramma aan het oog te onttrekken. Een programma immers waarbij haar partij en electoraat de vingers kan aflikken. Dat omvat lastenverlichtingen voor het bedrijfsleven, als het terugdraaien van de verlaging van de mkb-winstvrijstelling en van de afschaffing inkoop eigen aandelen. Verder wordt de renteaftrekbeperking vpb verlaagd naar 25%, worden de verhoging van de CO2-heffing industrie en die van de Energiebelasting teruggedraaid. Maar Sint Schoof is nog niet klaar. Het algemeen tarief van de overdrachtsbelasting voor beleggers in woningen wordt verlaagd naar 8%. De maximale renteaftrek in de vennootschapsbelasting wordt verhoogd van 20% naar 25%. Wat wil de VVD in hemelsnaam nog meer?

Bovendien gaat het heel goed met de banken en de aandeelhouders. ING heeft in 2024 een nettowinst van €6,4 miljard geboekt en de bank stelt als einddividend een bedrag van €2,2 miljard voor. Hebben die aandeelhouders daarvoor ‘gewerkt’? Heeft iemand ‘gewerkt’ voor een geërfd vermogen? Daarnaast is de overheid erg coulant in het ‘handhaven’. Zo zijn er Nederlanders die hun vermogen in het buitenland stallen, bijvoorbeeld door zelf in land A gaan wonen en hun bedrijf in land B registreren. Als er eens zo’n ‘ontwijker’ tegen de lamp loopt, krijgt die een naheffing. Geen boete! Hij kan ook in ons land blijven en zijn winsten niet uitkeren, maar in het eigen bedrijf houden. Zo hoeft er geen cent belasting over te worden betaald. Een structureel verschijnsel volgens het CPB, om met hulp van de Zuidas het betalen van inkomstenbelasting tot soms tientallen jaren uit te stellen.

Herverdelingsprogramma van links?
Goed nieuws, het CBS heeft ons een cadeautje gegeven, namelijk een blauwdruk voor een nieuw belastingsysteem. Volgens het bureau bezat de tien procent meest gefortuneerde huishoudens in Nederland anno 2023 56 procent van de totale vermogens. De rijkste 1 % bezit bijna een kwart van al dat vermogen. De bovenbazen - de rijkste 0,1 % – bezitten tien procent van het totaal. Dat betekent dat 8.200 huishoudens samen ruim 260 miljard euro aan bezit hadden. Zoveel mensen als de totale bevolking van de gemeente Bunnik.

Volgens econoom Simon Toussaint is de vermogenskloof in Nederland nog groter: 30 procent in handen van de rijkste 1% en voor de bovenbazen worden dat er 16. Promovendus Toussaint keek naar de werkelijke marktwaarde van bv’s met een directeur-grootaandeelhouder (dga). Die is twee keer hoger dan bij het CBS, waar ze alleen naar de boekhoudkundige waarde kijken.

Uiteraard moeten ook de inkomens worden herverdeeld. Waarom verdient een CEO gemiddeld tweehonderd keer zoveel als zijn ‘hardwerkende’ receptionist? Waar zijn de proporties gebleven? Die receptionisten zouden – net als arbeidsmigranten en vele anderen – ook meer moeten verdienen om hun dagelijkse rekeningen te kunnen betalen.

Herverdeling kan ook via subsidies. Er gaat jaarlijks alleen al 8,8 miljard euro naar de tien grootste vervuilende bedrijven. Maar ook miljarden naar al die vervuilende regionale en lokale bedrijven. Boeren. Dieselbusjes. Weg met al die fiscale faciliteiten, zoals ook de compensatie voor hoge energieprijzen. Die compensatie moet juist naar de huishoudens met een laag inkomen.

Kortom, links heeft nu nauwkeurig – chapter and verse - de sterkste schouders in kaart gebracht die de zwaarste lasten gaan dragen. Kan dus op basis daarvan een geheel nieuw belastingsysteem ontwerpen. Precies het omgekeerde van het huidige, dat is gedicteerd door de Zuidas.

De onderste 20 procent van de bevolking zal het beter krijgen, nu vooral in het bezit van schulden. Net als de leraren, sociaal werkers etc. En de middenklasse groeit weer. Wat zal Yesilgöz links straks dankbaar zijn…