Mensen vergeten snel, en dus werd Omtzigt een volksheld

NSC is een guur rechtse, ultraconservatieve club die eerder de rechtsstaat wil uithollen dan versterken.

Pieter Omtzigt is vertrokken. Hij zegt dat zijn gezondheid het niet langer toelaat. Lovende woorden van de coalitiegenoten.

Goede Vrijdag 2025. De nadagen van dit uiterst destructieve kabinet dat bijeengehouden wordt door spuug en een verfomfaaid touwtje.

Hoelang deze farce nog gaat duren?

Wat een avonturen beleefde die meneer Omtzigt daar niet op het Binnenhof! Van gewoon Kamerlid naar held van Nederland. De belastingdienst knevelde mensen! Rutte III moest naar huis. Omtzigt zei: “de rechtsstaat was geschonden. Die moest weer worden opgebouwd”. Grote woorden van een man die medeverantwoordelijk was voor deze hele affaire.

Maar mensen vergeten snel. En dus werd Pieter Omtzigt tegen wil en dank tot volksheld gebombardeerd.  Zoveel verwachtingen. Zoveel vertrouwen. Iedereen trok en rukte en meneer Omtzigt kreeg een burn-out en vertrok spoorslags naar huis. Om te herstellen en terug te komen met een plan. Wat voor plan? Iedereen wilde weten “wat Omtzigt ging doen”. Want alleen Omtzigt had de power om die Augiasstal daar in Den Haag op te kuisen.

Het CDA zat met de ikonisering van Omtzigt in zijn maag. De gewone man begreep niet waarom men bij het CDA niet zo gecharmeerd was van Pieter. De verontwaardiging was dan ook niet van de lucht toen hij tot twee keer toe gepasseerd werd voor het lijsttrekkerschap.  Wopke Hoekstra werd uiteindelijk lijsttrekker voor de Kamerverkiezingen van 2021. Maar het was Omtzigt, de nummer 2, die in zijn eentje 5 Kamerzetels binnenharkte. Maar de partij bleef not impressed.

Waarom niet? Het is lastig om als buitenstaander te achterhalen wat er toen in het inner sanctum van het CDA werd bedisseld en besproken. Aangenomen moet worden dat men binnen het CDA het risico op mislukken als significant heeft gekwalificeerd.

Rutte IV kwam en ging roemloos ten onder. De kiezer bleef roepen dat Omtzigt dé man was die het geschonden vertrouwen van de burger in de rechtsstaat kon herstellen. Na een lange stilte werd het roepen van de kiezer beloond. Een nieuwe partij, het Nieuw Sociaal Contract, werd opgericht. De partij bleek CDA 2.0. Een conservatief, rabiaat stiefzusje, zo bleek al gauw, toen de kandidaten voor de Kamerverkiezingen van november 2023 werden voorgesteld aan het grote publiek. Kandidaten die net als Omtzigt het CDA met slaande deuren hadden verlaten. Nieuwe-oude apparatsjiks die gewend zijn te wheelen en te dealen daar in Den Haag.

De geur van vernieuwing bleef hangen toen het partijprogramma werd gepresenteerd. Eén ambitieus document, bomvol staatkundige hervormingen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat een aantal punten, zoals de invoering van een constitutioneel hof, zeker kunnen bijdragen aan de versterking van de rechtsstaat. In de huidige situatie is de Nederlandse Grondwet een spek-en-bonengrondwet omdat rechters wetten niet mogen toetsen aan de grondwet.

Vlak na de verkiezingen van 2023 keek ik naar een optreden van Omtzigt in het programma Buitenhof. In datzelfde programma zat ook Frans Timmermans. Het was al gauw duidelijk dat de twee mannen niks met elkaar hadden, en dat Pieter niet met PvdA/ GL zou samenwerken.

Een rechts kabinet kwam tot stand. Niet omdat de partijen zo goed konden samenwerken, maar omdat het NSC werd gefêteerd en gepaaid door Geert Wilders en Dilan Yesilgöz. Maar het NSC bleek niet in staat die vooruitgeschoven positie uit te buiten. En dat had niets te maken met het feit dat dit kabinet voornamelijk bestaat uit amateurs en naar spruitjes ruikende kleine luiden. Ook niet met het feit dat Pieter Omtzigt geen leider is. De reden dat Omtzigt niet in staat is geweest om te verzilveren is dat de fundamenten van het NSC op drijfzand rusten. Dat verhaal over bestaanszekerheid, dat was slechts parlance. Ze wilden ook geen bureaucratische hervormingen. Of een overheid die minder wantrouwig is tegen de burger. Ziet u, het NSC is een guur rechtse, ultraconservatieve club die eerder de rechtsstaat wil uithollen dan versterken.  Ze geloven niet in uitwisseling. In goed en gedegen onderwijs. Kijk maar naar de Voorjaarsnota die na een nacht vol ruzie en gedoe op de dag voor Goede Vrijdag wordt gepresenteerd, met allerlei bezuinigen in het hoger onderwijs. Terwijl de rest van de coalitiepartners na dat nachtbraken een dutje deden was Omtzigt met water in de schoenen bezig om zijn werkkamer op te ruimen. Het schip zinkt langzaam maar zeker. Het NSC staat op 2 zetels in de peilingen.

Rust. Regelmaat. Reinheid. Zo herstel je van een burn-out. Meneer Omtzigt verkeert, anders dan die toeslagenslachtoffers die vaak ook lijden aan een burn-out, in de fortuinlijke omstandigheid dat zijn bestaanszekerheid tiptop in orde is.

Hoelang deze poppenkast nog gaat duren? Na het paasreces? Kort voor of na het Pinksterweekend?

Eén ding is zeker: er komen hoe dan ook gauw weer verkiezingen.

Wat niet bij elkaar hoort, zal niet bij elkaar blijven.