Predators komen altijd voor elkaar op, en de slachtoffers hadden altijd te korte rokjes

Europa zit vol met vijfde colonnes, die nu overal uit hun stellingen komen.

De opstelling van team Trump is niets meer of minder dan verraad. Alle beloftes die de Verenigde Staten deed, worden geschonden. Het Amerikaanse leger zal met verbijstering toekijken nu de vijand van gisteren opeens tot vriend wordt verklaard, en de bondgenoot tot dictator. Zijn er andere voorbeelden waarin een land midden in de strijd de andere kant kiest? Zeker. Roemenië bijvoorbeeld, dat met de Duitsers naar Stalingrad optrok, waar het zo in de problemen kwam dat het de wapens keerde en met de Russen tegen de Duitsers ging vechten. Maar in niets lijkt dat op de situatie die nu is ontstaan.

De Amerikanen zijn niet door de Russen in het nauw gedreven. De Russen lijken in Oekraïne tot stilstand te zijn gekomen en bevinden zich in geen enkele positie om zware eisen te stellen in een onderhandelingsproces. In Oost-Europa wordt paniekerig gereageerd op de vermeende eis van Rusland dat het voormalige Warschaupact hersteld moet worden – Amerika laat het gebeuren en kijkt met leedvermaak toe. Oost-Europa verkeert in geen enkel reëel gevaar, tenzij Amerika besluit het cadeau te doen aan Poetin.

Dit alles lijkt voort te komen uit de psychologie van een zieke man – Trump heeft wraak gezworen op iedereen die het ooit waagde hem tegen te spreken: democraten, Europeanen, Zelensky. Het is een geval van een in zijn ego gekrenkte narcist die, op de hoogste positie ter wereld, de kans krijgt om het gekker te maken dan wie dan ook in de geschiedenis. Hoewel, we kunnen ook Elon Musk beter niet onderschatten.

Waar Trump een soort internationaal balletje-balletje speelt en iedereen telkens op het verkeerde been zet, is Elon Musk steeds openlijker in zijn steun aan de Europese populistische partijen en kandidaten – en laat hij nou net aan alle algoritmische knoppen kunnen draaien. Het lijkt me de hoogste tijd om ons verzet hiertegen te organiseren. Waar de hele technologische elite als een rijtje Goebelsen achter de gekroonde president zat, kunnen we niet naïef toekijken – dit is de macht en de propagandamachine om deze macht grenzeloos in stand te houden en kracht bij te zetten.

Het probleem is dat sociale media zich al toegang tot onze huizen heeft verschaft en ons tegen elkaar op kan zetten op basis van de gegevens die we zelf aanleveren. Al onze ontevredenheid, verlangens en zwakheden kennen ze, kaatsen ze terug en buiten ze meedogenloos uit. Waar in een klassieke oorlog een aanval op brandstofaanvoer een methode kan zijn om de vijand te raken, moeten we in deze hybride oorlog wellicht veel waakzamer worden in wat we delen met wie – en ons zelfs terugtrekken van bepaalde platforms, zodat we ons aan hun manipulatie kunnen ontworstelen.

En wat betreft Europa: waarom wordt er geen tijdelijk verbod op X uitgevaardigd als het zich weer openlijk in Europese verkiezingen mengt? Elon Musk is niet simpelweg de directeur van X, hij is de rechterhand van Trump, de president van een buitenlandse staat die onze vrije verkiezingen beïnvloedt. Het formuleren van een Europees antwoord zou zowel internationaal tot helderheid kunnen leiden als onder de Europese burgers voorzichtig het vertrouwen kunnen laten groeien. Nu is het Macron die probeert het initiatief te nemen – hij wordt in Roemenie meesmuilend Napoleon genoemd. 

Europa zit vol met vijfde colonnes, die nu overal uit hun stellingen komen. Alle populistische partijen, premiers en een enkele (kandidaat)-president verklaren dat een nieuwe wereldorde is aangebroken en een enkeling reist zelfs af naar Trumps hof. Het zou voorkomen dienen te worden dat de verkondigers van het Amerikaans-Russische narratief, met haar opmars door Europa, verbinding kunnen leggen met deze MEGA-opportunisten (wat een esthetische armoede!). Het was daarom belangrijk dat minister Faber werd teruggefloten toen ze – als een slip of the tongue – Zelenski ondemocratisch noemde. De terugneming van haar woorden biedt echter geen enkele hoop als het gaat om de hardnekkigheid van haar ideeën.

Zo blijft het hopen dat ergens ooit de Europese Unie meer gestalte krijgt dan die van een bureaucratisch apparaat, dat er een beleid uitgedragen kan worden met de Europese kernwaarden in het vizier: solidariteit en tolerantie, vrijheid, gelijkheid en broederschap.

(De titel heb ik niet zelf verzonnen, maar is van mijn Roemeense collega Carmen Dumitrescu, die zo de verhouding tussen presidenten Trump en Poetin en hun relatie tot Oekraïne beschreef. Ik wilde u de vergelijking niet onthouden.)