Regering-Wilders minst productieve kabinet van de eeuw

Het kabinet-Wilders geleid door partijloos premier Schoof is het minst productieve kabinet van de eeuw. Dat blijkt uit onderzoek van De Groene Amsterdammer in samenwerking met de Data School (Universiteit van Utrecht). Het kabinet is zo onproductief dat de Eerste Kamer bijna niets meer te doen heeft.

Eigenlijk was er deze eeuw maar één kabinet dat nog minder voor elkaar kreeg dan de extreemrechtse coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB. Dat was Balkenende I dat na 87 dagen alweer het veld ruimde omdat de totaal disfunctionele Lijst Pim Fortuyn (LPF) al tijdens de formatie uit elkaar begon te vallen. Ondertussen doen de partijleiders van de huidige coalitie alsof ze daadwerkelijk aan het regeren zijn. ‘We moeten ons vooral heel erg richten op dat we leveren’, zei Dilan Yesilgöz onlangs (VVD) bij WNL op Zondag. En dat is dus vrijwel niets.

De Groene schrijft:

Op de lijst van de dertig wetten die dit kabinet zelf voorbereidde, staat nauwelijks iets wat indrukwekkend is of een aanzet is tot grote verandering. Dit kabinet sleutelde aan de Warenwet, veranderde iets bij het Kadaster en moderniseerde de Rijksoctrooiwet uit 1995. Het meest tot de verbeelding spreken de twee asielwetten van asielminister Marjolein Faber, maar die hebben onlangs pas het ministerie verlaten en kregen deze week advies van de Raad van State – die adviezen zijn negatief en reppen van een ‘onzorgvuldige voorbereiding’.

Het is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat een extreemrechtse partij, de PVV, zich in het centrum van de macht bevindt. Dat electorale succes zorgt er dus tot nu toe voor dat het landsbestuur stilligt. Wie daarmee denkt dat de beste manier om extreemrechts onschadelijk te maken is om ze “het maar eens te laten doen”, rekent zichzelf mogelijk te vroeg rijk. Waar rechtsextremisten tijdens hun eerste termijn vooral stuntelend het bestuur lamleggen, zie ook de eerste termijn van Donald Trump, leert de ervaring dat dezelfde extremisten in een tweede termijn veel voortvarender te werk gaan:

De grootste vergissing die hij [de Britse politicoloog Fred Paxton, red.] ziet is dat partijen die regeren met radicaal-rechts berusten in het idee dat hun incompetentie dan als vanzelf aan het licht zal komen en burgers zich zullen afkeren. ‘Het is een enorme gok om dat te denken. In de praktijk zien we dat zelfs als burgers dat doorhebben ze andere zaken belangrijker vinden, bijvoorbeeld het gevoel dat een politiek leider hun gevoelens en prioriteiten beter belichaamt en uitdraagt.’

De meest voorspellende les die in het werk van Paxton schuilt is wellicht deze: de grootste dreiging schuilt niet in directe beleidswijzigingen, maar in andere effecten van radicaal-rechtse regeringsdeelname. Wanneer hun visies en ideeën onderdeel worden van de regering nestelen die zich makkelijker in het publieke debat.