Soedan in ergste humanitaire crisis ter wereld na twee jaar burgeroorlog

In Soedan voltrekt zich momenteel 's werelds grootste humanitaire crisis, twee jaar nadat er een burgeroorlog uitbrak tussen het Soedanese leger en de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF). Terwijl internationale aandacht vooral uitgaat naar de Russische invasie in Oekraïne en de Israëlische genocide in Gaza, blijven de 51 miljoen inwoners van Soedan de prijs betalen voor het gebrek aan daadkrachtig internationaal optreden.

De gevolgen van het conflict zijn verwoestend: tienduizenden doden, honderdduizenden die hongersnood ervaren en bijna 13 miljoen ontheemden, waarvan 4 miljoen naar buurlanden zijn gevlucht. "Soedan gaat het nu slechter dan ooit," aldus Elise Nalbandian van Oxfam. Het land breekt "allerlei verkeerde records" met de grootste humanitaire, ontheemdings- en hongercrisis.

Recente aanvallen van de RSF in de westelijke regio Darfur hebben naar schatting 400 doden geëist. De groep probeert El Fasher, de laatste niet door hen gecontroleerde hoofdstad in de regio, in te nemen. Volgens de VN zijn bij deze aanvallen vluchtelingenkampen getroffen en zijn mogelijk 400.000 mensen uit het Zamzam-kamp alleen al op de vlucht geslagen sinds het weekend.

El Fasher is een van de gebieden in Darfur waar een hongersnood is uitgeroepen die ongeveer 637.000 mensen treft. In totaal hebben bijna 25 miljoen Soedanezen – bijna de helft van de bevolking – niet genoeg voedsel. VN-mensenrechtenchef Volker Türk stelt dat deze "grootschalige aanvallen duidelijk de kosten van internationale passiviteit tonen."

De oorsprong van de oorlog gaat terug tot 2019, toen generaals Abdel Fattah al-Burhan en Mohamed Hamdan Dagalo (ook bekend als Hemedti) samenwerkten om dictator Omar al-Bashir af te zetten. In 2021 verdreven ze samen een burgerregering, maar Hemedti's ambitie voor meer macht leidde uiteindelijk tot open oorlog tussen hen. De RSF, die voortkomt uit de Janjaweed-milities die eerder beschuldigd werden van genocide in Darfur, maakte aanvankelijk snelle vorderingen.

Zowel de RSF als het leger wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden. In januari 2025 verklaarden de Verenigde Staten formeel dat de RSF genocide had gepleegd, de tweede keer in minder dan 30 jaar dat genocide werd vastgesteld in Soedan. De Verenigde Arabische Emiraten worden ervan beschuldigd het conflict aan te wakkeren door de RSF te bewapenen, hoewel zij elke betrokkenheid ontkennen.