Wennen aan veranderde normen is dezer dagen een levensgevaarlijk proces

Trump heeft met zijn cronies Vance en Musk in de VS een oligarchencoup gepleegd. Hij ontmantelt het ambtenarenapparaat zodat hij uiteindelijk slechts de loyale overheidsdienaars overhoudt. Met hen gaat hij vervolgens zijn politieke tegenstanders te lijf - of het nu om abortus, discriminatie, femicide, diversiteit, inclusie, vermogensongelijkheid of het vervolgen van zijn vriendjes gaat - op een manier waarbij Joseph McCarthy’s strijd tegen communisme en homoseksualiteit in de jaren vijftig nog zal gaan verbleken.

Mijn generatie demonstreerde een halve eeuw geleden tegen de Pax Americana die in Azië, Afrika en haar ‘achterland’ Latijns-Amerika al dan niet direct oorlog voerde en haar marionetten in het zadel hielp. Onder het schild van de VS kon Israël, tegen alle VN-uitspraken in, Palestijnse gebieden blijvend illegaal bezetten. Wij hebben dan ook vanaf Lyndon Johnson een hekel gehad aan alle Amerikaanse presidenten, jawel inclusief Clinton, Obama en Biden. Die overigens net als hun collega’s eisten dat hun land als enige ter wereld boven het Internationale Strafhof stond.

Maar wie van ons had ooit kunnen denken dat sinistere figuren als Nixon en Bush jr overtroffen zouden worden door het monster Trump? Als is dit monster volstrekt geen buitenaards wezen, maar gewoon ‘gebaard’ als resultaat van een decennialange glijdende schaal. De atlantici die altijd de Pax Americana hebben omhelsd, zijn daarom nogal hypocriet in hun suggestie dat Trump totaal breekt met het beleid van zijn voorgangers en volkomen onverwachts de deur dichtsmijt voor zijn argeloze bondgenoten.

Alleen al uit zijn eerste termijn bleek de Pax Americana een tikkende tijdbom met Trumps cynische houding jegens de NAVO en zijn aanzet voor huidige Israëlische neo-Nakba in de bezette gebieden, Libanon en Syrië. Aldus tast Trumps coup dus niet alleen de wortels van de al jaren wankelende Amerikaanse democratie aan, maar ook die van de internationale rechtsorde, maar inderdaad heftiger dan zijn voorgangers.

Een beetje sputteren, zoals Schoof, Brekelmans en Veldkamp, is in dit licht onaanvaardbaar. Het is alarmfase 1, code rood, alle hens aan dek: een Amerikaanse samenzwering tegen Europa (en Nederland, immers de zetel van Internationale Strafhof). Ons kabinet zou juist daarom het voortouw moeten nemen in NAVO en EU.

We hebben dan wel een majeur probleem, los van de sprakeloze atlantici. De leider van onze grootste coalitiepartij bewondert al naar de wind waait zowel Trump als Poetin, in het gezelschap van zijn antidemocratische vrienden in het buitenland. PVV-ministers nemen leugens van Poetin en Trump over.

Weliswaar is er mede daarom veel kritiek op PVV en haar aanhangwagentje BBB, maar coalitiegenoten VVD en NSC worden in de media nog steeds als ‘fatsoenlijke’ partijen beschouwd. Ach, die arme Yesilgöz en Omtzigt, die tegen hun zin in kabinet-Wilders moeten zitten. Als een soort corvee in het landsbelang.

Corvee? Een schadelijke en bedrieglijke vorm van normalisering in het licht van de internationale omstandigheden, waardoor de partijen letterlijk bloed aan hun handen hebben. In tweede instantie geldt dat ook voor D66, CDA, CU en ‘drekpartij’ SGP, die door deals te maken met het kabinet-Wilders een normalisering suggereren. Met sympathisanten van Trump en Poetin behoor je nu eenmaal in het geheel geen zaken te doen.

Deze gevaarlijke ontwikkeling kunnen we ook in het buitenland signaleren, bijvoorbeeld in de parlementaire samenwerking van CDU/CSU met de AfD tegen migratie en Macrons buigen voor Marine Le Pens veto tegen de linkse regering die de logische uitkomst van de laatste verkiezingen zou zijn geweest.  

Echter, een Brandmauer of een cordon sanitaire - zoals de uitdrukkingen letterlijk aangeven - is een noodzakelijke politieke maatregel die de samenleving beschermt tegen partijen die de fundamenten van de democratie bedreigen. Een land als Polen laat zien dat zelfs wanneer de ontmantelaars van de democratie electoraal verslagen zijn, een nieuwe regering slechts zeer moeizaam de schade kan proberen te herstellen.

Normalisering is ook een soort wappie-proces dat de ogen sluit voor wetenschappelijke onderzoeken naar de internationale verhoudingen. Aangespoord door Trump en Rutte wordt op basis van nepcijfers opgeroepen tot een wapenwedloop met meer en meer defensie-uitgaven. Niet om intelligentere diplomatie en effectievere militaire samenwerking, wat eerder voor de hand ligt. Dit terwijl er een zeer diverse, maar hevige klimaatramp dreigt die de traditionele politici – de dividenden van de aandeelhouders – alleen nog maar heel erg vergroten.

Nederlandse politici lijken blind voor het carte blanche dat Defensie deze dagen voor zich op eist. Het bedroog ons parlement, bijvoorbeeld over bombardementen in Irak, oefent zonder enige vorm van vergunning, vergiftigt via een luchtmachtbasis het Friese water met meer dan 13.000 keer de PFOS-norm en heeft een onbetrouwbaar ICT-netwerk. Waardoor onlangs zelfs onze DigiD werd getroffen. Toch blazen de militaire mansplainers hoog van de toren over een eigen defensie-industrie en nieuwe kazernes, militaire vliegvelden en oefenterreinen, ook in natuurgebieden. Opdat we straks een crisiswetgeving doodnormaal vinden die hierin provincies en gemeenten buiten spel zet. Vroeger ging die overlast – inclusief dienstplichtigen - nog naar Frankrijk of Duitsland, landen met veel en veel meer dunbevolkte gebieden.

Normalisering zien we ook bij de beoordeling van buitenlandse rechtspopulisten. Als ze vóór Poetin zijn, dan gelden ze – terecht – als gevaarlijke figuren die de democratie in eigen land en uiteindelijk ook in de EU ondermijnen. Maar wanneer zulke rechtspopulisten in voormalige Oostbloklanden zich tegen Poetin keren, deugen ze opeens.

Net als Oekraïne. De barbaarse oorlog van Poetin en de schofterige behandeling door Trump maken het land op dit moment nog geen ‘normale’, toekomstige partner in EU en NAVO. De enorme corruptie is wat afgenomen, maar de democratische oppositie wordt nog steeds belemmerd. En wat zijn de gevolgen voor de Europese landbouw als deze gigant toetreedt? Of wanneer in de toekomst de oude, pro-Russische oligarchie weer aan de macht komt?

Kortom, laten we blijven nadenken.