Onderzoek: driekwart insectvriendelijke tuinplanten blijkt giftig voor insecten

Prachtig paarse lavendel, mooie vlinderstruiken. Het zijn planten waar je in het voorjaar niet alleen jezelf, maar ook de insecten een plezier mee doet. Althans, dat denk je. Uit onderzoek naar de aanwezigheid van pesticiden op voorjaarsbloeiers als lavendel, vlinderstruiken, klokjesbloemen en struikmargrieten blijkt dat er 27 verschillende pesticiden in en op de planten zitten.

Kassa kocht als steekproef deze populaire voorjaarsbloemen bij Welkoop, Intratuin en Praxis. Het onderzoek naar pesticiden is uitgevoerd door PAN-NL, dat al jaren strijdt tegen schadelijke bestrijdingsmiddelen voor mens, plant en dier.

In zeven van de tien planten werden stoffen gevonden die zeer giftig zijn en gevaarlijk voor zowel insecten als mensen en de natuur. PAN-NL onderzoekt nu voor het vijfde jaar voorjaarsplanten. Dit jaar werden voor het eerst geen verboden pesticiden aangetroffen. Maar dat betekent niet dat ze niet schadelijk zijn voor insecten.

Benieuwd naar alle bevindingen? Lees het rapport met het onderzoek van PAN-NL en Kassa (pdf.)

Uit de steekproef blijkt dat in vier van de vijf tuinplanten van de Welkoop dusdanig veel insecticide per kilogram zit dat er bij contact duizenden luzernebehangersbijen gedood mee kunnen worden. De lavendel van de Welkoop scoorde ook het hoogst op het aantal soorten gifstoffen, maar liefst tien. De vlinderstruik van de Welkoop bevatte ook het hoogste gehalte aan bestrijdingsmiddelen.

Welkoop laat aan Kassa weten het onderzoek serieus te nemen maar geen wettelijke normen te hebben overschreden. In de planten gekocht bij de Intratuin werden de laagste aantallen resten gifstoffen aangetroffen. Bij Praxis werd in de vlinderstruik zelfs helemaal niets aangetroffen. Het is slechts de derde keer in vijf jaar dat er een plant bij het onderzoek zat waarin niets aan pesticiden zat.

Uit labonderzoek door PAN-NL blijkt dat in 14 van de 15 onderzochte planten, een cocktail van drie tot dertien pesticiden zit. Bij toelating van bestrijdingsmiddelen wordt niet gekeken naar de gevolgen van de combinatie van verschillende middelen, aldus het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb).

Het Ctgb beoordeelt de zoals zij het noemen, gewasbeschermingsmiddelen, volgens de Europese wet- en regelgeving. Er wordt gekeken naar risico’s voor insecten als hongingbijen en andere bestuivers, waarbij een populatie zich steeds voldoende moet kunnen herstellen van het effect van de ingezette middelen.

PAN-NL vindt het onbestaanbaar dat het Ctgb middelen heeft goedgekeurd die voor bestuivers zeer giftig zijn. Sommige van deze middelen mogen alleen ‘s nachts toegepast worden als er geen bestuivende insecten vliegen. In 40% van de onderzochte planten werden resten aangetroffen van een PFAS-insecticide dat voor bloeiende gewassen alleen maar ‘s nachts ingezet mag worden maar wat dus wel terug te vinden is in de plant zodra deze eenmaal in het tuincentrum staat.

De bevindingen van PAN-NL zijn voorgelegd aan Tuinbranche Nederland, de vereniging voor ondernemers uit de hele tuinbranche.

Directeur Frank van der Heide verklaart tegenover Kassa: “We zien in het onderzoek dat er geen verboden pesticiden zijn gevonden en dat ook onze eigen bovenwettelijke eisen het goed doen. Dat is goed en daar zijn we blij mee. Maar er blijft altijd ruimte voor verbetering en daar werken we hard aan. Onderzoek en ambities zijn goed en houden partijen scherp maar behoeven soms ook uitleg en nuance.”

Pesticiden hebben grote negatieve effecten op veel verschillende organismen. Ze maken veel meer dood dan waar ze eigenlijk voor worden ingezet. Lees hier meer over dit onderwerp bij NatureToday: Pesticiden doden veel meer dan de bedoeling is.