Sekswerk: het toppunt van feminisme of onderdrukking?

Sekswerk (of prostitutie) wordt in Nederland als een legaal beroep behandeld. Het moet als een normaal beroep worden gezien. Is dat ook gelukt?

Het is 25 jaar geleden dat prostitutie in Nederland werd gelegaliseerd. Ben je als feminist juist voor of tegen prostitutie? Journalist Marijn Heemskerk, die negen jaar onderzoek deed naar prostitutie, vertelt erover in De Nieuws BV.

Er zijn twee stromingen binnen het feminisme als het om dit onderwerp gaat: pro-prostitutie en anti-prostitutie.

• Sekswerk: Mensen die voor legale prostitutie pleiten gebruiken vaak het woord sekswerk om te benadrukken dat het werk is en dat sekswerkers werknemersrechten verdienen.
• Prostitutie: ‘In de andere stroming hebben ze het niet over prostitutie maar geprostitueerde. Dus die willen benadrukken dat er geen vrije keuze is. Je omstandigheden dwingen je, dus je bent geprostitueerd’, legt Heemskerk uit. ‘Die terminologie ligt vrij gevoelig.'

In Nederland hebben we ervoor gekozen om sekswerk als een legaal beroep te behandelen. Maar de Amerikaanse feminist Catharine MacKinnon noemt het Nederlandse prostitutiebeleid een mislukt experiment. ‘Zij vindt eigenlijk alle prostitutie een vorm van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. En zelfs een onderdrukking van de vrouw’, legt Heemskerk uit. ‘In Zweden, bijvoorbeeld, wordt elke vorm van prostitutie gezien als geweld van mannen tegen vrouwen. Daarom is er gezegd: we gaan de vraag naar betaalde seks strafbaar stellen. Want de enige reden dat er mensen zijn die betaalde seks aanbieden, is omdat mannen dat willen afnemen. Dus die gaan we afstraffen en we gaan het voor hen verbieden.’

Raamexploitant Pim heeft weleens een sekswerker afgewezen, vertelt hij in Bij ons op de wallen. Hij vermoedt dat er mensenhandel speelt. ‘Ze was vrij jong’, vertelt hij. ‘Haar verhaal was ook een beetje atypisch en rommelig op sommige punten. Ze verbleef in een hotel, maar ze kon me niet goed uitleggen welk hotel of waar dat precies was. Dat vind ik raar. (…) als het dan een vraagteken oplevert of als we twijfelen, schakelen we het prostitutieteam in van de politie.’

Er is veel controle op sekswerkers om te achterhalen of zij het werk écht uit vrije wil doen. ‘Het is gemeentelijk beleid om zoveel vragen te stellen’, vertelt sekswerker Mercy. ‘Ze willen zeker weten dat je vrijwillig sekswerk doet. Er zelf voor kiest. Het belangrijkste bij dit werk is dat iemand echt sekswerk wil doen. Ik maak zelf de keus om het te doen.’

Anti-prostitutie feministen vinden sekswerk een vorm van vrouwenuitbuiting en mannelijke dominantie. Pro-prostitutie feministen daarentegen vinden dat sekswerk een gekozen bestaansrecht is, en gezien moet worden als ieder ander beroep.

‘Ik denk als je ervoor kiest om het als een legaal beroep te behandelen, dan denk ik dat je ook rechten moet geven aan sekswerkers’, aldus Heemskerk.