Muizen op de schorren

Al jaren wordt er nauwlettend gekeken naar muizen op Voorne, en dan specifiek naar de noordse woelmuis. De Delta was het thuis voor een grote populatie van deze soort. Dankzij het dynamische landschap hier, ging het lang goed met de soort. Maar de mens nam de dynamiek weg en legde de waterstanden vast.

Op zichzelf niet vervelend voor de noordse woelmuis, maar hierdoor is de veldmuis en aardmuis zich verder door Nederland gaan verspreiden. Deze soorten houden namelijk niet zo van natte voetjes. Ondanks dat de noordse woelmuis de grootste is van alle soorten, laat hij zich toch makkelijk verjagen. Nu vind je hem vooral nog op plekken waar dynamiek is, de natuurgebieden. Met behulp van livetraps houdt Jan Alewijn Dijkhuizen, coördinator KNNV Zoogdierenwerkgroep, de verspreiding in de gaten. 

Omdat de noordse woelmuis alleen in Nederland te vinden is, hebben we een extra grote verantwoordelijkheid om de soort te beschermen. Hetzelfde geldt voor de grutto, die ook in grote mate afhankelijk is van het Nederlandse landschap. De noordse woelmuis staat dan ook op de Rode Lijst en is Europees beschermd. Daarom moeten we de verspreiding goed in de gaten houden en kijken wat we voor de soort kunnen doen.

Het was al bekend dat de noordse woelmuis bij het Groene Strand voorkomt, hier wordt ook de waterstand net wat hoger gehouden om de soort tegemoet te komen. Dat de woelmuis ook op de slikken zit, was een verrassing. De soort is niet per se dol op natte gebieden, maar tolereert het beter dan de andere soorten. Hij zoekt dus uit noodzaak deze stukken op.  

Het onderzoek wordt al jaren met livetraps gedaan. Kleine vallen met voer en stro worden dan dagenlang in het gebied gelegd en elke 12 uur gecontroleerd. Er worden allerlei soorten gevangen en dus ook de incidentele noordse woelmuis. Om een nog beter beeld te krijgen van de daadwerkelijke verspreiding, wordt nog een tweede techniek toegepast: lekker ouderwets uilenballen pluizen.

Uilenballen van specifiek de kerkuil worden verzameld van allerlei bekende nestplaatsen. Van de kerkuil weten we dat ze bijna alleen maar muizen eten en dat ze in een straal van twee kilometer om hun nest foerageren. Kerkuilen zijn veel betere muizenvangers dan wij, dus door alle skeletjes in de ballen te bestuderen, krijgen we een goed idee welke soorten waar voorkomen.  

Kijk zondag 27 april 2025 om 19.25 uur op NPO2 naar de uitzending over de Slikken van Voorne.